social bookmarks
facebook
twitter

USSR - culturele achtergronden

Sovjet muziek. De opera

opera

 

In mijn vorige bijdrage was ik gebleven bij het thema muziek. Voortbordurend hierop het volgende:
De opera "Tikhiy Don" van Ivan Dzerzhinsky, een muzikale verwerking van de gelijknamige epische novelle van Sjolochov, naar het Nederlands vertaald als "De stille Don", wordt wel beschouwd als "model" binnen het operadomein van het socialistisch realisme.

 

Dit werk kreeg veel bijval, waaronder van Stalin zelf, terwijl daarentegen een bijdrage als "Lady Mackbeth of the Mtsenks district" van Dimitri Shostakovich, na overigens een aantal jaren te zijn opgevoerd, genadeloos werd bekritiseerd en als cultureel fenomeen werd geschrapt.

Tikhiy Don speelt zich af in de russische burgeroorlog en is het verhaal van een kozakkenfamilie aan de oever van de rivier de Don en, meer algemeen, de rol van de Kozakken in de revolutie en hun streven naar onafhankelijkheid.
Het boek is een aantal malen verfilmd, voor het eerst in 1931 en vanwege de lengte in meerdere delen uitgebracht.
In verkorte versie is dit werk begin '60 internationaal uitgebracht, in de VS onder de titel "And quiet flows the don".
Meest recent is de versie van 2015 in de vorm van een mini tv serie.

Lady Mackbeth of the Mtsenks district, een werk van Nikolaj Leskov uit 1865, verhaalt over een jonge vrouw die ongelukkig is in haar huwelijk met een koopman. De samenloop van gebeurtenissen en emoties leiden uiteindelijk ertoe dat zij, samen met haar minnaar, haar echtgenoot vermoordt. Zij worden gegrepen en veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
Dan volgt het verraad van de minnaar jegens de jonge vrouw; hij laat haar vallen en papt het aan met een andere, eveneens veroordeelde vrouw.
De hoofdpersoon wreekt zich door haar rivale en zichzelf in zee te storten en in de golven te verdwijnen.
In 1962 werd dit verhaal door de poolse regisseur Andrezy Wajda verfilmt onder de titel "lady Mackbeth in Siberië".
In 2016 is het verfilmt door de Britse regisseur William Oldroy onder de titel "Lady Mackbeth".

Beide creaties werden, zo wordt beweerd, gezien als leidraad, respectievelijk in positieve en negatieve zin, waarlangs componisten in de Sovjet Unie hun inbreng dienden te vormen.
In het eerste thema's als rechtvaardigheid, patriottisme, onmogelijke liefde, strijd en zelfopoffering, en in het tweede: overspel, wraak, egoïsme, verraad, moord en uiteindelijk de tragische dood van de hoofdpersoon.

Wordt vervolgd...

2025  BLINIBIOSCOOP  is tot stand gekomen in samenwerking met COVOR, Podium O950, Leidsfilmfestival, De Tijger produkties.